Her yıl birçok bebek ve büyük çocuk pek çok sayıda hafif solunum sistemi infeksiyonu geçirir.

Üst solunum sistemi burun, ağız, sinusler ve boğaz bölümlerini içerir. Burun akıntısı ve tıkanıklığı çocukların hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Diğer semptomlar:

• Ağızdan nefes alma nedeniyle ağızın açık olması.
• Huzursuzluk, halsizlik.
• Özellikle yattığı zaman görülen öksürük.
• Ani çıkan ateş olarak sayılabilir.

Alt solunum sistemi ise akciğerler ve bronşları içerir. Üst solunum sistemine göre daha ciddi şikayetlere yol açabilir. En sık görülen semptomlar:

• Gece ve gündüz devam eden öksürük.
• Yüksek ateş.
• Huzursuzluk, halsizlik.
• Hırıltılı nefes alıp verme.
• Solunum sıkıntısı nedeniyle karın kasları, burun kanatlarında görülebilen çekilmeler.
• Hızlı nefes alıp verme.

Solunum sistemi hastalıklarının pek çok nedeni olabilir. Üst solunum sistemi için en sık neden viral infeksiyonlardır. Boğaz ağrısı, nezle, krup, influenza (grip) en sık görülen viral infeksiyonlardır ve genellikle 4 – 10 gün içerisinde düzelirler.

Evde destek tedavisi genellikle yeterli olur, antibiyotik kullanımının bir faydası olmaz.

Viral alt solunum yolu infeksiyonları da genellikle hafif seyreder. Bronşiolitler bu duruma örnek gösterilebilir. Bebeklerin % 10’unda özellikle RSV virusüne bağlı gelişmişlerse ağır seyredebilir.

Üst solunum yollarındaki bakteriyel infeksiyonların görülme bölgesi sinüsler ve boğazdır.

Bakteriyel pnömoniler ise viral bir infeksiyonu izleyebileceği gibi, alt solunum yolu infeksiyonunun ilk göstergesi de olabilir. Bebek ve küçük çocuklarda hızlı nefes alıp verme, hareketlerde azalma, iştahsızlığa neden olabilir. Antibiyotikler, bakteriyel infeksiyonlara karşı etkili olabilir.

Allerjiler de solunum sistemi hastalıklarının önemli bir nedenidir.

• Temiz, beyaz burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burunda kaşıntı.
• Kırmızı – sulanmış gözler, göz altlarında koyu renkli halkalar.
• Huzursuzluk önemli semptomlardandır.

Bebekler ve küçük çocuklar astım olmayabilirler. Ancak yaşla birlikte astım tanısı konulma sıklığı artar.

• Bebek ve küçük çocuklarda kuru ökürük tek belirtisi olabilir.
• Astım kötüleşir, tedavi edilmezse  geceleri veya egzersizle belirginleşen hırıltı ve solunum sıkıntısı görülebilir.

Astım, allerjiler, infeksiyonların yanı sıra aşağıdaki nedenler de solunum sistemi şikayetlerine yol açabilir:

• Sigara dumanına maruz kalmak. Doğum öncesi dönemde bile sigarayla karşılaşmak, çocuklardaki astım ve solunum sistemi şikayetlerini artırmaktadır.
• Yabancı cisim aspirasyonu.
• Kistik fibroz gibi genetik, doğuştan sahip olunan hastalıklar.

Üç yaş ve altı küçük çocuklar, büyük çocuklara göre daha sık hasta olur ve daha sık solunum sistemi hastalıklarına sahip olurlar. Bu nedenle daha yakından takip edilmeleri gerekmektedirler.

Dr. Pınar Berik Keskin

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı