150119
Sevgili anne-babalar, bu yaş grubunun en önemli özelliği meraktır. “Ne?, Neden?, Niye?” sorularının ardı arkası kesilmez. Bunun yanında bu yaş çocuklarının göstermelerini beklediğimiz davranışlar aşağıda 5 başlık altında yer almaktadır. Her bir maddeyi okurken unutmamalısınız ki her çocuğun gelişimi birbirinden farklıdır. Hepsinin önde giden gelişim alanları olduğu gibi geriden takip eden alanları da vardır. Önemli olan çocuğumuzu iyi tanımak ve ihtiyacı olduğu alanlarda gerekli desteği sağlamaktır.
* Bir çizgi üzerinde yürüyebilir.
* Merdivenleri ayak değiştirerek çıkabilir.
* Keskin ve ani dönüşler yapabilir.
* Tek ayak üzerinde 3-5 sn durabilir.
* Tek ayak üzerinde zıplayabilir.
* Parmak ucunda yürüyebilir.
* Dizlerini kırmadan öne eğilebilir ve yerden bir nesneyi alabilir.
* Öne takla atabilir.
* Topu atabilir, tutabilir ve sektirebilir.
* Nesneleri belli bir mesafedeki hedefe atabilir.
* Ağaca tırmanabilir.
* 20 cm yükseklikten atlayabilir.
* 3 tekerlekli bisiklet kullanabilir.
* İpe boncuk dizebilir.
* Kalem ile düz bir çizgi çizebilir.
* Kalıpların etrafından çizerek şekillerini çıkartabilir.
* Ritme uygun dans edebilir.
* Makasla gelişi güzel kesebilir.
* 3 mm kaymalarla 20 cm'lik düz çizgiyi makasla kesebilir.
BİLİŞSEL GELİŞİM
* Dün, bugün gibi zaman kavramlarını bilir.
* Altında, üstünde, yanında, arkasında gibi yer belirten kavramları bilir.
* Üçgen, kare ve daire gibi temel şekilleri isimlendirebilir.
* 3 rengi isimlendirebilir.
* İki rakamı siz söyledikten sonra aynı sırayla tekrar edebilir.
* Gece ile gündüz farkını bilir.
* Peşpeşe verilen iki yönergeyi takip edebilir.
* Kaç yaşında olduğunu bilir ve parmaklarıyla gösterebilir.
* 10 küple kule yapabilir.
* İnsan resminde baş, bacak, gövde ve kolları çizebilir.
* Objeleri büyükten küçüğe sıralayabilir.
* 6 parçalı yapbozu tamamlayabilir.
* Nesneleri sınıflandırabilir (örneğin sebzeler, mutfak aletleri vb)
* Nesnelerin benzer ve farklı olduğunu söyleyebilir.
* Model olunduğunda kare çizebilir.
* Daha çok ikili oyunlardan zevk alır.
* Oyunları genellikle kısa süreli olur.
* Evcilik, doktorculuk gibi oyunlarla gerçek hayatı taklit eder.
* Oyunun kurallarına uyabildiği gibi kendine göre de değiştirebilir.
* Arkadaşından oynadığı oyuncağı almak için izin isteyebilir.
* Yaşıtlarıyla ya da yetişkinlerle kolay ilişki kurar.
* Hatırlatılmadan da tanıdığı yetişkinleri selamlayabilir.
* Hayalinde yarattığı kişilerden bahsedebilir.
* Karanlık ve canavarlar gibi korkuları olabilir.
* Müzik eşliğinde dans edip şarkı söyleyebilir.
* Çeşitli materyallerle ritm oluşturabilir.
* Sırasını bekleyebilir.
* Duygularını ifade edebilir.
* Telefona cevap verip tanıdığı kişilerle konuşabilir.
* Konuşmaktan ve şaka yapmaktan hoşlanır.
* Ezbere şiir, şarkı ve tekerleme söyleyebilir.
* “Nasıl” kelimesini kullanarak soru sorabilir, sorulara cevap verebilir.
* İki cümleyi birbirine bağlaçlar ile bağlayabilir. (Annem kızdı ve beni götürmedi gibi)
* Hikaye anlatabilir.
* %90 oranında ses tonunu kontrol edebilir.
* Verilen sese benzer sesler çıkarabilir.
* Dinlerken, konuşurken göz teması kurabilir ve sohbete katılabilir.
ÖZBAKIM BECERİLERİ
* Haftanın iki sabahı kuru olarak kalkabilir.
* Düğmeler hariç giyinip soyunabilir. (% 75 oranında)
* Çıtçıt açıp kapatabilir.
* Fermuar çekebilir.
* Parmaksız eldivenleri giyebilir.
* Ayakkabılarını yardımsız giyebilir.
* Hatırlatıldığında burnunu temizleyebilir, dişlerini fırçalayabilir.
* Masaya yatırılan bir ceketin büyük düğmelerini ilikleyip çözebilir.
* 3 tekerlekli bisiklet kullanamıyorsa,
* Boya kalemini parmaklarıyla kavrayamıyorsa,
* Karalamada zorluk yaşıyorsa,
* Daire çizemiyorsa,
* 4 bloğu üst üste koyamıyorsa,
* Ailesi bıraktığında hala ağlıyor ve onlara yapışıyorsa,
* İnteraktif oyunlara ilgi göstermiyorsa,
* Başka çocukları yok sayıyorsa,
* Aile dışındaki diğer insanlara cevap vermiyorsa,
* Hayali oyunlarla ilgilenmiyorsa,
* Giyinmeye, uyumaya, tuvaleti kullanmaya direnç gösteriyorsa,
* Kızdığında ya da üzüldüğünde kendisini kontrol edemeyip etrafa saldırıyorsa,
* 3 kelimeden uzun cümle kuramıyorsa,
* Ben ve sen kelimelerini uygun yerde kullanamıyorsa bir uzmana danışmanızda fayda vardır.
Portage Erken Eğitim Rehberi
Iowa State University “Ages & Stages”
University of Nevada, “Developmental Milestones Preschooler”
The Early Childhood Direction Center, Developmental Checklists Birth to Five, 2006
Psk. Dan. Yelda ARSLAN