Cennet anaların ayakları altındadır. 

Büyük bir söz, değil mi? İçini doldurmak çok zor; yüreği sadece sevgiyle dolu, melek gibi bir kadın olmak gerek. Şu sözü hatırlayın:

Senin annen bir melekti yavrum. 

Sadece melek midir bir anne? Öyle kolay mıdır melek olmak?

Mükemmel, melek anne bir mit aslında. Toplumun bize yavaş yavaş aşıladıklarından. Anneler de hepimiz gibi birer insan. Her ilişkide olduğu gibi anneler de çocuklarıyla ilişkilerinde bazen kızabilir, bazen çocuklarından nefret edebilir, bazen ise iğrenebilirler. İğrendiği için bebeğinin bezini değiştirirken hayatının kabusunu yaşayan bir anne tuhaf değildir, çocuk sahibi olduğu için zaman zaman pişman olan da. 

Doğru, anne olmak zor bir şey; günümüzün gittikçe düzelen yaşam şartları ve artan cinsiyet eşitliği durumu kolaylaştıracağına zorlaştırdı, özellikle de Türkiye gibi modernleşmenin bile gelenekselliğin gölgesinde gerçekleştiği ülkelerde... Şehirli annenin artık hem becerikli hem güçlü hem de pratik olması gerekiyor. Buna eklenen kakalı bezler, kusmuklu elbiseler ve her şeyin "ennn bi’ doğalı"nı bulma çabası yıpratıyor insanı. Bir yandan da etrafa şirin görünmek, "kutsal anne" imajı vermek gerektiğinde bazen patlama noktasına geliyor insan.

Bu patlamanın en belirgin olduğu zamanlar ise anneliğin tam anlamıyla yeni başladığı zamanlar. Yani çocuğun annenin rahmindeki küçük ve korunaklı bölgeden çıkıp da dünyaya gözlerini açtığı, hem çocuğun içine düştüğü dünyaya ve onun düzenine, hem de annenin çocuğuna alışmaya çalıştığı zamanlar. Elif Şafak’ın Siyah Süt kitabını veya kitap çıktığı sıralarda verdiği röportajlardan birini okumuş olanlar bilirler onun böyle bir dönemde yaşadığı bocalamayı. Ruh sağlığı profesyonelleri arasında Doğum Sonrası Depresyonu, ya da daha teknik adıyla Postpartum Başlangıçlı Depresyon (PBD) olarak bilinir bu durum.

PBD ayrı bir sendrom olarak değerlendirilmez, çünkü görünümü tamamen depresyon gibidir. Tanı kriterleri de bu nedenle depresyonla aynıdır. Kendini tükenmiş, halsiz hissetme, bununla birlikte huzursuzluk, çökkün, üzgün, kederli ruh hali, suçluluk ve/ya beceriksizlik hissi, artan/azalan uyku ve yemek isteği, kararsızlık, odaklanma zorluğu, intihar eğilimi ve zevk alamamadan en az beş tanesi doğumdan itibaren ilk 4 hafta içinde başlayıp iki hafta ya da daha uzun sürdüyse siz de bu yoldan geçtiniz ya da geçmektesiniz demektir.

Bu dönemde verilebilecek en faydalı tavsiye yardıma başvurulması olacaktır. Bu profesyonel bir yardım olursa çok iyi olur, özellikle de intihar ya da bebeğe zarar verme riski varsa. Gerekiyorsa bebek bakımının yorucu, tüketen kısımları için aileden ya da bir bakıcıdan yardım alınabilir. Ama annenin ruh sağlığı bebeği de etkileyeceğinden anne bebekle bağını tamamen koparmamalıdır. Depresif annelerin bebeğe hem bebek hem de anne için olumlu olabilecek deneyimler yaşatması da önemlidir. Depresyon için de iyi gelen sosyalleşme, sevilen insanların desteğini alma, spor ve egzersiz, beslenme ve uykunun gerekirse katı bir şekilde düzene sokulması önerilebilir.

Uzm. Kl. Psk. Nazlı Akay