“Duyma” eylemi daha anne karnında başlar. “Dinleme” ise, duyduğunu anlamlandırmayı da içerdiğinden, çocukluk döneminde gözlemleyerek öğrenilir. “Öğrenme” kelimesine vurgu yapmak istiyorum çünkü, son yıllarda anne babalardan çocuklarının dikkatli dinlemediğini daha sık duyar oldum. Bu bir sorun durumu olmakla birlikte doğru destekle, çocuklarımıza daha dikkatli dinlemeyi öğretebiliriz. Nasıl mı? İşte yapılabilecekler…

        * Öncelikle çocuğunuzda duyusal anlamda bir sorun olmadığından emin olun

        * İyi bir dinleme nasıl olur, bu konuda çocuğunuza model olun. 

             - Onunla zaman geçirin.

            - Dinliyormuş gibi yapmayın, göz kontağı kurarak onu gerçekten dinleyin.

             - O bir şey anlatırken bölmeyin, cümlelerini bırakın o tamamlasın. O sizin lafınızı bölmeye kalktığında da beklemesi için yönlendirin.

        * İlgisini çeken konularda sık sık sohbet edin. Bu hem ilişkinize, hem çocuğunuzun ifade becerisine hem de dinleme becerisine katkı sağlayacaktır.

        * Evde verdiğiniz yönergeleri zenginleştirin. “Şu bardağı mutfak masasının üstüne koyup üst çekmeceden de bir kaşık getirir misin” gibi. Örnekteki gibi ikili yönergeleri başardıktan sonra 3’lü yönergelere geçin.

        * “Hikayeli Etkinlikler” yapın.

             - Kısa bir hikaye okuyup okuduklarınızla ilgili ona 5N 1K soruları sorun. Örneğin, hikayenin kahramanı kimdi? Olay nerede geçiyordu? Hikayenin sonunda ne oldu?  gibi…

             - Okuduğunuz bildiği bir kitapsa, ara ara durup “şimdi ne olacak / ne diyecek?” diye  sorun.

             - Yeni aldığınız hikayenin bir kısmını okuyun, sonunu onun tahmin edip tamamlamasını isteyin.

             - Siz hikaye okurken o gözlerini kapatsın, kitabın kahramanının ismi ne zaman geçse gözlerini açsın ya da el çırpsın.

             - Siz okurken o da hikayenin dramasını yapsın (ister kendi yapsın, ister oyuncaklarına yaptırsın.)

             - Ailece hikaye oluşturma oyunu oynayın. Biriniz hikayeyi başlatsın, ardından herkes sırayla birer cümle ekleyerek hikayeyi tamamlayın.

        * Oyuncaklarını önüne dizin, içlerinden birini tarif edin, yönergeniz doğrultusunda hangi oyuncağı tarif ettiğinizi o bulsun.

        * Dikkat ve hafızasını geliştirecek kelime oyunları oynayın.

         - Örneğin “Markete gittim süt aldım” dediniz. Sıra ona geldiğinde söylediğiniz cümleye bir kelime daha eklesin. “Markete gittim süt ve ekmek aldım.” Kendisine sıra gelen cümleye 1 kelime daha ekleyerek oyunu kafanız karışana kadar devam ettirin.

             - Arada 1’er saniye bekleyerek 3 kelime söyleyin. Çocuğunuz da aynı sıra ile tekrar etsin. Kolaylıkla söyler duruma gelince kelime sayısını 4’e, 5’e, 6’ya çıkartın.

        * Alkış ile bir ritim verin aynısını yapsın.

        * Yönerge ile resim çizdirin. “Kağıdın ortasına büyük bir daire çiz. Şimdi sağına dairenin yarısı büyüklüğünde bir üçgen çiz. Soluna da…” gibi.

        * Ezbere bilmediği şarkılarda karaoke yaptırın.

        * Birlikte yemek yapın, malzemeleri siz söyleyin, o sırasıyla karıştırsın.

        * İşitsel ayrımlaştırmasını geliştirecek oyunlar oynayın. Örneğin, internetten farklı hayvanların seslerini dinletip hangi hayvan olduğunu tahmin etmesini isteyin. Aynı şekilde gözlerini kapattırın, bir ses çıkartın ve ondan ne sesi olduğunu tahmin etmesini isteyin.

Görüldüğü gibi sevgili anne babalar, yapılabilecekler çok. Yeter ki zaman ayırabilelim ve etkinliği çocuğumuzun ilgisini çekecek hale getirebilelim…

Psk. Dan. Yelda ARSLAN