Çocuklarda çoğunlukla enfeksiyonların neden olduğu lenf bezi büyümesi anne babalar için çoğu zaman endişe yaratabilmektedir. Büyüyen lenf bezleri 1-2 hafta içinde normal boyutlarına dönmüyor ise mutlaka doktora başvurulmalıdır. Memorial  Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Ahmet Demir, çocuklarda lenf bezi büyümesi (lenfadenopati) ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Lenf Bezi Nedir?

Lenf bezleri vücudumuzda yaygın olarak bulunan, bağışıklık sisteminde önemli görevler üstlenen, vücudumuzu dış dünyaya karşı koruyan bezelerdir. Bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf bezlerinin temel görevi vücuda giren enfeksiyonlara karşı savaşmaktır.

Lenf Bezi Vücudumuzda Nerelerde Bulunur?

Lenf bezleri boyun, koltuk altları, kasıklar, diz arkası, göğüs ve karın boşluğu gibi alanlarda vücuda yayılmış kümeler halinde bulunmaktadır. Lenf bezleri, vücudun savunma mekanizmalarında önemli işleve sahiptir. Fakat bu bezeler, birçok nedenle büyür ve çocuğun veya ebeveynin eline gelebilir boyuta ulaşabilir. Çocuklarda lenf bezleri, erişkinlerle karşılaştırıldığında çeşitli uyarılara hızlı ve etkin cevap vermekte ve kolaylıkla görünür hale gelmektedir. Sağlıklı çocuklarda hatta yenidoğanlarda bile küçük lenf bezleri büyüyüp ele gelebilmektedir.

Lenf Bezi Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda lenf bezi büyüme nedenlerinin belirlenmesinde lenf bezlerinin büyüklüğü, sayısı, yeri, çevre doku ile ilişkisi, kıvamı, hastanın yaşı ve beraberindeki diğer klinik semptomlar ile lenf bezlerinin boyutunun değişkenlik gösterip göstermemesinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Doğru tedavinin yolu ayrıntılı bir hasta öyküsünün alınması ve dikkatli bir fizik muayeneden geçmektedir.

Lenf Bezi Büyümesinin Belirtileri Nelerdir?

Lenfadenopati değerlendirmesinde enfeksiyon bulgusu, ateş, kilo kaybı, gece terlemesi, kansızlık, döküntü gibi belirtiler görülebilir. Rahatsızlığın değerlendirilmesinde lenf bezinin yaygınlığı, büyüme hızı, çevre dokulara yapışık ya da hareketli oluşu ve bu duruma neden olacak bir ilaç kullanma öyküsü önemlidir.

Fizik muayene ile bir lenf bezi ele gelmiş ise şu özelliklere dikkat edilmelidir;

• Büyüklük: Lenf bezleri 1 cm’den büyük ise hastalık göstergesi olup araştırılması gerekmektedir.
• Ağrı ve hassasiyet: Bir lenf bezinin büyüklüğü hızla artarsa ağrıya neden olmaktadır. Ağrı genellikle bir kızarıklık ve iltihap sonucu oluşmasına rağmen, nadiren kanserli bir lenf bezinin ölü doku merkezinin içine kanamasından da kaynaklanabilir.
• Kıvam: Sert bezeler tipik olarak metastatik kanser bulgusu olabilir. Lastik kıvamındaki bezeler “lenfoma” yani lenf kanserini düşündürür. Daha yumuşak bezeler ise enfeksiyon veya çeşitli mikrobik ajanlar veya toksinlerine karşı vücudun göstermiş olduğu reaksiyon durumlarını gösterir.

Tanısı Nasıl Konur?

Çocuğun tanısal yaklaşımında gereksiz tetkik isteyerek zaman kaybına yol açmamak için ayrıntılı öykü ve fizik muayene eşliğinde her vaka ayrı değerlendirilmeli ve buna göre testlerin istenilmesi gerekmektedir. Kan testlerin yanı sıra hastalığın tanısı için iki yönlü akciğer grafisi, ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tetkikleri ve biyopsi başlıca yararlanılan yöntemlerdir.

Çocuklarda Lenf Bezi Büyümesi Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Dikkatli öykü, muayene ve tetkikler sayesinde tanı kesinleştirildikten sonra nedene yönelik tedavi uygulanır. Vakaların çoğunda neden bir enfeksiyon olmakla birlikte, lenfoma/lösemi ve diğer çocukluk çağı kanserlerinin atlanmaması ve erken tanı konulması lenfadenopatili çocukların özenle değerlendirilmesini gerektirmektedir.

Neslihan Kır Unan