2407
Memorial Suadiye Tıp Merkezi Çocuk ve Ergen Psikolojisi Bölümü’nden Uzm. Psk. Elit Bilge Bıyıkoğlu çocukların ne zaman psikolojik destek alması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Çocuklar/gençler büyüdükçe duygusal ve davranışsal problemler ile karşılaşmaktadırlar. Küçük yaşlarda evde tuvalet eğitimi, uyku zamanı, sınırlar ile ilgili çatışmalar; daha ileriki yaşlarda kimlik gelişimi ile birlikte değişen arkadaşlıklar ve okulun zorlaşması ile büyüyen problemler… Çocuk yeni durumlar, talepler ve beklentiler ile yüzleştikçe, duygusal iniş-çıkışların yaşanması yaygın bir durumdur. Bunların uzun süreli ve şiddetli olduğu ve anne-babanın girişimlerinin sonuçsuz kaldığı durumlarda uzman desteği alınması önerilir. Ne yazık ki, toplumumuzda gerektiğinde psikolojik destek almak olumsuz bir durum olarak nitelendirilebiliyor. Bazen, anne-babalar, diğer insanların ne diyeceği konusunda endişe duyabiliyorlar ve çocuğun sorunlarını görmezden gelebiliyorlar. Bu yüzden, problemlerin çözümü için gecikilebiliyor. Oysa ki nasıl çocuğumuz hastalandığında onu doktora götürüyorsak, çocuğun yaşadığı davranışsal ve duygusal problemleri çözerken de diğer insanlar ne düşünür diye tereddüt etmeden uzman çocuk/ergen psikoloğundan yardım almalıyız.
Kimdir Çocuk ve Ergen Psikoloğu?
Çocuk ve ergen psikoloğu; bebek, çocuk ve gençlerin ruhsal, duygusal, davranışsal, gelişimsel, bilişsel ve ailesel problemleri ile ilgilenir. Bunların teşhisi, tedbiri ve tedavisi konularında sağlık hizmeti verir. Çocuk ve ergen psikologları; anne-baba ve gerekli durumlarda okul ile işbirliği içerisinde çocuk ve gençler ile çalışır.
Çocuğum ne zaman psikolojik desteğe ihtiyaç duyar?
Çocuğunuzun aile, eğitim ve sosyal hayatını aksatan davranış ve tutumları varsa hiç vakit kaybetmeden uzmandan danışmanlık yardımı almalısınız. Anne-babalar, çocuklarında gördükleri sorunlu bir davranış hakkında uzmana danışmadan önce şu soruların cevaplarını da değerlendirmelidir:
Ne kadar sıklıkla bu davranışı çocuğumda görüyorum?
Her gün?
Haftada bir?
Çocuğum bu davranışı ne kadar şiddetli yaşıyor?
Farkında mı? Kontrol edebiliyor mu?
Çocuğumun yaşıtları da böyle davranıyor mu?
Eğer çocuğumun bu davranışı hakkında yardım almazsam ileride ne olur?
Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde çözümlenemeyen psikolojik sorunların ihmal edilmesi yetişkinlikte birçok problemin kaynağı olabilmektedir.
Çocuk ve Ergen Psikoterapisi ve Danışmanlığı nedir?
Çocuklarla yürütülen psikolojik danışmanlık süreci yetişkinlerden farklıdır. Yetişkinler kendi istekleri ve iradeleri ile bir uzmana gitmeye karar verirken, çocuklar bir yetişkinin yönlendirmesi ile sürece başlarlar. Yetişkinler ne konuda yardım istediklerini, başından geçenleri açıkça ve direk aktarabilirken, çocuklar bunu daha dar bir kapsamda aktarabilirler. Çocuk ve ergen psikologları çocuğun yaşına uygun iletişimi, oyunları, oyuncakları, hikayeleri, resimleri ve çocuk ile arasındaki terapötik ilişkiyi kullanarak çocuğun duygularını ve problemlerini çözmeyi ve bu problemlere ilişkin işlevsel başa çıkma stratejilerini aşılamayı hedefler. Çocuk ve Ergen Psikoterapisi, terapist ve çocuk, ergen ya da aile arasında geçen terapötik görüşmeyi ve etkileşimi içeren bir psikolojik tedavi biçimidir. Çocuk/Genç ve ailelerin problemlerini anlamalarına ve çözmelerine, problemli davranışı değiştirmelerine ve hayatlarında olumlu değişiklikler yapmalarına yardımcı olur. Psikoterapi sürecinde, çocuk ve gencin bireysel ihtiyaçlarına ve içerisinde bulunduğu duruma göre Bilişsel Davranışçı Terapi, Psikanalitik Terapi, Oyun Terapisi, Aile Terapisi gibi birçok terapi yönteminden yararlanılabilir. Psikoterapi süreci hızlı ilerleyen, sorunları bir anda çözen bir süreç değildir. Bu süreç, karmaşık ve zengin bir şekilde ilerleyen, çocuk ve ergenlerin problemlerini azaltan, onlara iç görü kazandıran ve hayat kalitelerini, işlevselliklerini arttıran uzun bir süreçtir.
Çocuğuma bir psikoloğa gideceğini nasıl açıklarım?
Çocuğun yardım alması gerektiğine karar verildiğinde bunun çocuğa açıklanması gerekmektedir. Çocuk ve gencin içerisinde bulunduğu yaş dönemine göre bu sorunun cevabı değişmektedir. Bu açıklama yapılırken temel olarak bu noktalara dikkat edilmelidir:
Açıklamak için sakin bir zamanı bekleyin. Çocuğunuz sizi kızdırdığında, üzdüğünde veya çocuğunuzla bir tartışma sonrasında psikoloğa götüreceğinizi söylemeyin. Neden psikoloğa gitmesi gerektiği konusunda dürüst ve açık olun. Sizi endişelendiren durumu çocuğunuza söyleyin. Örneğin; “Son zamanlarda, arkadaşlarınla sorunlar yaşadığının farkındayım. Bu konuda bir uzmandan yardım almanın iyi olacağını düşünüyorum.” diye bir açıklama yapılabilir. Problem hakkında kimden yardım alınacağını çocuğa doğru bir şekilde aktarın. ”Bir doktora/öğretmene/ablaya gideceğiz” yerine bir “uzman” ya da “psikolog” yardımı alacağınızı açıklayın. Bu kişiyi, çocuğun içinde bulunduğu durum hakkında konuşacağı ve bu durumla başa çıkma konusunda ona yardım edecek biri olarak tanımlamalısınız.
Gençlerde; terapiye gitmenin onların kötü davranışından kaynaklanmadığının üzerinde durun ve terapide konuşulanların terapist ve genç arasında gizli tutulacağını anlatın.
Çocuğunuza, psikolog ile çalışmanın bütün aileye olumlu bir katkısı olacağını belirtin. Böylece çocuk, problemli bir birey olarak ailede dışlanmamış olacaktır.
Neslihan KIR UNAN
Neslihan KIR UNAN