Çocuklarımızın hiçbir şikayet ve rahatsızlığı olmasa da, düzenli aralıklarla kontrollerinin yaptırması erken teşhis ve tedavide önemli bir yer almaktadır. Bebeklik döneminde aylık rutin muayeneleri ve aşıları düzenli olarak yapılmış olan çocukların okula başlamadan önce sağlık kontrolünden geçirilmesi, birçok hastalığın erken tanısı açısından gereklidir.

Özellikle görme, işitme, kansızlık ve ağız ve diş sağlığı konusunda temkinli olmamız gerekmektedir. Ders yılı başında yapılacak check up, çocukların başarılarını etkileyecek hastalıkların önceden bilinmesini sağlayarak, önlem alınmasını kolaylaştırmaktadır.

Çocukluk çağında önlenebilir erişkin hastalıkları arasında saydığımız hipertansiyon, obezite, kalp ve damar hastalıkları, diyabet, uygun beslenme ve spor yapma alışkanlığı kazandırılması ile önlenebilmekte veya azaltılabilmektedir. Büyümenin çok yakından izlenmesi, belirli aralıklarla standart büyüme eğrilerinde değerlendirilmesi ve normalden sapmaların erken tanı ile çocukta kalıcı etki yapmadan önlenmesi gerekmektedir.

Kronik böbrek hastaları ve böbrek yetmezlikleri, çocukluk çağı üriner enfeksiyonların erken tanı ve tedavisi ile büyük ölçüde azaltılabilmektedir.

Göz tembelliği önlenebilir bir hastalıktır. Sıklıkla rastlanan bir göz rahatsızlığı olan şaşılık ya da görme kaybı ancak doktor tarafından fark edilebilecek hastalıklardır. Özellikle okul çağındaki çocuklarda, okumaya başlamakta isteksizlik, öğrenme güçlüğü, derse ilgisizlik, konsantrasyon bozukluğu şeklinde kendini belli edebilir.

Okula gidecek çocukların diş doktoruna başvurmaları gerekmektedir. 5-6 yaş arası dönemde süt dişlerinin yerini kalıcı dişlerin aldığı düşünülürse, bu açıdan çürüklerin olmaması ve güzel dişlere sahip olmak adına diş hekimi kontrolü altında olmalarında fayda vardır.

Çocuk muayenesi ile beslenme, gelişim ve psikolojik problemlerin olup olmadığı, idrar, kan, dışkı tetkikleri ile zayıflık, iştahsızlık, kansızlık, enfeksiyon ve parazitler hastalıkların varlığının saptanması amaçlanır. Bu muayene ve tetkiklerle, çocukların hızlı büyüdükleri bir dönemde sorunların erken tespiti ve tedavisinin çabuklaştırılması, okuldaki başarısını kesinlikle olumlu yönde etkilemektedir. Aileden çocuğun geçmişi ile ilgili bilgiler alınır, geçirdiği hastalıklar, özel durumlar, ailesel hastalıklar sorgulanır. Aileler tarafından çocuğun aşı bilgilerinin veya aşı kartının doktorla paylaşılması gerekmektedir. Eksik aşılar varsa okul öncesi dönemde mutlaka yapılmalıdır. Kilo ve boy ölçümü yapılarak çocuğunuzun büyümesi değerlendirilir.

Özellikle okul çağında sağlıklı beslenme çocukların bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Bu nedenle çocukların mutlaka güne dengeli bir kahvaltı ile başlamaları gerekir. Çocukların bol sebze, meyve, balık, süt ve C vitamini alması, fast food gıdalardan uzak durmaları önerilmektedir. Çinkonun bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkisi nedeniyle, çinko içeren gıdaların tüketilmesi veya doktora danışılarak çinko takviyesi alınması tavsiye edilmektedir. Okul döneminde de çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığı için uyku düzenine ve düzenli bir hayatının olmasına dikkat etmek gerekir. Çocuğun bazı hastalıklardan korunmasını sağlamak için, mutlaka tuvalet hijyenini ve doğru el yıkama alışkanlığını kazanması gerekmektedir.

Dr. Pınar Berik Keskin

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı