Çocuklarımızın,  tüm hayatları boyunca kullanacakları beceri ve yeteneklerin gelişimini en fazla destekleyebileceğimiz yıllar yaşamlarının ilk yıllarıdır. Okul öncesi olan bu dönemde çocuklarımız,  yeteneklerini geliştirmekte, temel alışkanlıklarını kazanmakta, çeşitli deneyimlerde bulunarak sosyalleşmekte ve zihinsel becerilerini geliştirmektedir. Bu dönemde,  sunulacak olan uyaran zenginliği içeren bir çevre, zihinsel-sosyal-duygusal gelişimini destekleyecek deneyimlerin çokça yaşatılması,  uygun tutumlar sergileyebilecek yetişkinlerin (ebeveynler ve akrabalar) desteği, çocuklarımızın yaşama en iyi şekilde hazırlanmasını sağlar.

Çocuklarınızın tüm alanlarda gelişimlerini desteklemek için yapabilecekleriniz:

   Dil gelişimini destekleyin; çocuğunuzla bol bol konuşun, ona kitap okuyun, okuduklarınızla ilgili sohbet edin, şarkı söyleyin, sordukları her soruyu açıklayarak cevaplamaya çalışın.

   Motor gelişimini destekleyin; çocuğunuza her gün ama her gün açık havada, bedensel olarak rahatça hareket edebileceği, koşturup oynayabileceği, tırmanıp atlayıp zıplayabileceği olanaklar sunun.

   Planlama becerilerini destekleyin; karşılaştığı durumlara farklı çözüm yolları üretebilme, stratejik düşünebilme, yaratıcı düşünebilme, zaman yönetimi konusunda farkındalık geliştirme, esnek-özgün-akıcı düşünebilme alanlarında kendini geliştirebileceği aktiviteler sunun. Örneğin, gösterdiğiniz resimlerden yola çıkarak hikâye anlatma, kelime dominosu oyunu oynama, günün bir bölümünü planlaması, okul çantasını hazırlaması, giysilerini ortama uygun seçmesi vb.

   Dikkat becerilerini destekleyin; dikkatini yaşına uygun süre bir konu üzerinde odaklayabilme, çalışmalarını (Hikâye dinleme, kâğıt-kalem çalışmaları vs) bitirene kadar sabır gösterebilme, uğraş gösterdiği konudan uzaklaştıracak dikkat dağıtıcı etkenlere karşı koyabilme becerilerini destekleyecek etkinlikler sunun.

   Akıl yürütme becerilerini destekleyin; neden-sonuç ilişkisini kurma becerisini destekleyici oyunlar  (Kelimeler arasında ilişki kurma; çiçek ile ördek nasıl benzerler, neden?, Arı bal yapar, peki ya inek? vb.), iki beyin hemisferini aynı anda kullanmasını gerektirecek oyunlar (Sizin okuduğunuz bir şeyi dinlerken, gözünde canlandırması ve çizmesini isteyin, resim tanımlama, hikâye oluşturma, hikâye-olay sıralama vb) etkinlikler sunun.

   Görsel ve işitsel hafızalarını destekleyin; görsel olarak sunduğunuz ya da içinde bulunduğu ortamla ilgili oyunlar oynayın (Markette biraz önce hangi reyondan geçtiniz, orada neler gördü? Dolabındaki ikinci çekmecede neler var, evden çıkınca soldan üçüncü apartman ne renk ve kaç katlı vb sorulara bakmadan cevap versin). Dinlediği hikâye-masal vs ile ilgili soruları cevaplayabilme, tekerleme, şiir, şarkı öğrenme çalışmaları konusunda destekleyin.

   Sosyal becerilerini destekleyin; duygular üzerinde sohbet fırsatları yaratın, herhangi bir durum karşısında neler hissedebileceği ya da hissettiğini anlattırın, uydurduğunuz durumlara dair olumlu ya da olumsuz hissettiği duygular sonucunda nasıl davranması gerektiğini sorgulatacak sohbet fırsatları yaratın. Karşılaştığı sosyal problemlere nasıl çözümler üretebileceği konusunda paylaşımlarda bulunmaya çalışın.

   Öz-bakım becerilerini destekleyin; giyinme-soyunma, çatal-kaşık-bıçak kullanarak yemek yiyebilme, banyo ve tuvaleti kullanabilme, kişisel temizliğini yapabilme, kendisine ait eşyaları toplayabilme, hava şartlarına uygun giysiler seçme ve giyebilme konularında kendilerini geliştirmelerini sağlayacak olanaklar sunun.

   Akranları ile beraber zaman geçirmesini destekleyin; yaşıtları ile oyun oynamasına fırsat sunacak ortamlar yaratın

   Sosyal değerleri öğrenmesini destekleyin; öncelikle, nasıl bir insan yetiştirmek istiyorsunuz sorusunu ebeveyn olarak cevapladıktan sonra belirlediğiniz değerleri çocuklarınızın sizden model alarak öğreneceğini aklınızda tutun. Belirlediğiniz değerlere uygun tutumları aile içinde öncelikle sizler sergilemeye çalışın, bu değerler ile ilgili sohbetlere bolca zaman ayırın.

Tüm bu önerileri yapmaya çalışırken, çocuğumuza sunacağımız sıcak, sevecen bir tutum ve ortamın en önemli etken olduğunu hatırda tutmakta fayda olduğunu da hatırlatmak isterim.

Yukarıda yer alan 10 gelişim alanı ile ilgili ayrıntılı önerilerin olacağı sonraki paylaşımlarda görüşmek dileğiyle,

Sevgiyle kalın…

Fatoş Zeynep ÇUBUK

Uzman Psikolojik Danışman