Okul öncesi dönemde ikizleri yuvaya başlayacak ya da başlamış anne babaların kafasını şiddetle kurcalayan bir soru var: “Aynı sınıfta mı olsunlar farklı sınıflarda mı?” ya da başladılarsa “acaba doğru mu yoksa yanlış mı yaptık?” Bu soruların tek bir doğru ya da yanlış cevabı olduğunu düşünmüyorum. Olumlu ve olumsuz yönlerini tartışabiliriz, önerilerde bulunabilirim ancak çocuğunuzu konu alan her kritik durumda olduğu gibi, bu konuda da tüm olasılıkları mantık süzgecinizden geçirdikten sonra bir sonuca varmak zorunda kalan yine siz anne babalar olacaksınız.

İkiz olmak çok özel bir durum. Doğduğunuz andan ve hatta ana rahmine düştüğünüz andan itibaren yanınızda hep birinin olması demek. Önce anne babanızı sonra her şeyinizi paylaşmak, kimsenin kolay kıramayacağı daimi ve özel bir bağa sahip olmak demek. Biz tek doğanlar için böyle bir durumu hayal etmek bile zor. İkizler arasında her şey ortak ama kişilikler ortak değil elbette. Onlar kendilerine özgü kişisel özellikleri olan farklı birer birey. Aileler bu farklılıkları çok iyi ayırt etmek ve bu kadar ortaklığın içinde ikizlerinin bireysel kimliklerini bulmalarına, farklı kişiliklerini geliştirmelerine destek olmak zorundalar. Zor iş gerçekten. Kişilik geliştirme sürecinde genelde ikizlerden birinin daha baskın özelliklere sahip olması ve diğerini kontrolü altına alması anne babayı haliyle endişelendiriyor. Ya da ikizler o kadar iç içe olup aralarında ortak bir dil geliştirmiş oluyorlar ki başka hiç kimseye ihtiyaç duymuyorlar, arkadaş edinemiyorlar, kendilerine özel bir dünyada yaşıyorlar. Bu durum da aileler için ayrı bir endişe kaynağı oluyor. Aynı sınıfta olduklarında baskın olan diğerini ezmeye devam ederse ne olur? Onlar birbirlerinin en yakın arkadaşı, ayırsak mutsuz olurlar mı? Psikolojileri bozulur mu? Benzer sorular dönüp duruyor zihinlerde.

İkizlerin ayrı sınıflarda olmaları hem fiziksel hem de akademik olarak gereksiz kıyaslanmalarını, yıpratıcı bir rekabet içine girmelerini önler. Bireysel ilgi, hedef ve amaçlarının peşinden gitmelerine, ikizine güvenmeden yeni durumlarla baş etmelerine fırsat  verir. İlgi alanları genişler, yeni arkadaşlar edinip kendi kimlikleriyle var olmayı öğrenirler. Buraya kadar şartlar sizi ikizlerinizi ayrı sınıflara vermeye ikna edecek kadar olumlu. Ancak o güne kadar birbirlerinden ayrı tek gün geçirmemiş olan ikizleri, özellikle okul öncesi dönemde, eğitim ve öğretime adım atacakları ilk yılda birbirlerinden ayırmak ve günün büyük bir kısmını ayrı geçirmeye zorlamak noktasında biraz durup düşünmek gerek. Bir anda hem ayrılığa, hem de yeni bir ortama uyum sağlamalarını beklemek bana çok gerçekçi bir beklenti gibi gelmiyor. Bunlar çok büyük, çok ani ve küçük yaştaki çocukların algılamakta ve anlamakta zorlanacağı değişiklikler. Evden ayrılıp okula başlamak zaten çocukların çoğu zaman ürkütücü bulduğu başlı başına üzerinde çalışılması gereken zorlu bir süreç. Yabancı yüzler, yabancı ortam, yaşanan terk edilmişlik duygusu, bırakılma korkusu… İkizler bu sürece diğer çocuklara oranla 1-0 önde başlıyor, çünkü diğerleri yabancı yüzler arasında bir tanıdık, onları okula bağlayacak bir bağlantı nesnesi ararken onların böyle bir problemleri olmuyor. İkizlerin aynı ortamdaki varlıkları ve birbirlerini desteklemeleri yabancılamayı asgari düzeyde yaşamalarını sağlıyor. Kısacası ikizlerin okul yaşamlarındaki ilk yılda birlikte olmaları geçiş sürecini kolaylaştırıyor. Bazen de okullarda aynı seviyede açılmış iki farklı sınıf olmuyor ve mecburen ikizler aynı sınıfa yerleştiriliyor. O zaman ya ince eleyip sık dokuyup seçtiğinizi düşündüğüm okulunuzdan vazgeçmek ya da ikizleri aynı sınıfa yerleştirmek zorunda kalıyorsunuz. Şunu unutmayalım başarılı bir sınıf öğretmeni eğer sınıf dinamiklerini doğru yönetebiliyorsa ikizleri aynı sınıfta farklı aktivitelere katılmaya, bireysel ilgileri doğrultusunda farklı oyun köşelerinde oynamaya, yemeklerde ayrı masalarda oturup farklı arkadaşlarla grup oluşturmaya rahatlıkla yönlendirebilir.

Bence ikizlerinizin aynı ya da farklı sınıflarda olması kararını, mutlaka onların karakter özelliklerini, ayrılığa, yeni ortamlara, yeni yüzlere verdikleri tepkileri önceden gözlemleyerek verin. Ve eğer ilk yıl aynı sınıfta olmalarına karar vermiş veya vermek zorunda kalmışsanız, her sene verdiğiniz kararı gözden geçirin ve okulla işbirliği yaparak ikizler için kademeli bir ayırma planı yapın. Okula adım attıkları ilk yılda birlikte olmaları hem sizin hem de onların hayatını kolaylaştıracaktır ancak ilerleyen yıllarda, neden ayrıldıklarını anlayacak bilinç düzeyine ulaştıkları zaman mutlaka ayrılacaklar ve zaten çoğu zaman sosyal hayatlarının renklenmesi bakımından kendileri de ayrı olmayı isteyeceklerdir.