2779
Hamile ve doğum psikologu Türkiye’de üniversitelerin psikoloji, psikolojik danışmanlık, gelişim psikolojisi, psikiyatri ve psikiyatri hemşireliği lisans alanlarından mezun olduktan sonra hamilelik, doğum fizyolojisi, doğuma hazırlık, temel doğum bilgisi, tıbbi müdahaleler, doğumda ilaç dışı teknikler vs gibi alt alanlarda özel eğitim almış olan kişidir. Doğuma girmek, staj yapmak gibi zorunlulukları olan hem teorik hem de pratik bir eğitimden geçer. Hamilelik ve doğum endişe ve kaygılarıyla hem anne hem baba hem de tüm aile ile çalışmak üzere eğitilir. Dolayısıyla bir doğum psikologunun hem bireysel hem aile ve çift terapilerine hem de grup terapilerine de hakim olması beklenir.
Şu anda Türkiye’de bu alanda ilk ve tek olarak İstanbul Doğum Akademisi uluslararası Lamaze sertifikalı bir eğitim vermektedir. Doğuma Hazırlık Eğitimcisi ve Doula Eğitimi adı altında geçen program eğitime katılan psikologları hamile ve doğum psikologu olarak yetiştirmektedir.
Dünyada ise prenatal (doğum öncesi) ve perinatal (doğum anı) psikoloji olarak geçen alanlar vardır. Hamilelik psikolojisi ve özellikle fetüs psikolojisi incelenmektedir. Fetüsün anne karnında neler öğrendiği, nelerden etkilendiği, neleri kayıt ettiğine dair araştırmalar yapılmaktadır. Doğum Psikologu diye tanımlanan meslek dalı ise ilk defa Türkiye’de oluşmuştur.
Hamile Psikoloğunun Görevleri:
* Gebe kalmadan önce kadın ve erkeğin ebeveyn kalma sebeplerini araştırır. Anne baba rolüne geçmeye hazırlık gebe kalmadan önce başlarsa çok iyi olur.
* Gebe kaldıktan sonra gebeliğin çeşitli dönemlerindeki psikolojik dalgalanmaları inceler ve gebe ile bunların açık ve net paylaşılması önemlidir.
* Gebenin kendi doğum hikayesini paylaşır ve üzerinde çalışılması gerekenler çalışılmalıdır. Özellikle gebenin doğum travması varsa doğuma girmeden çözülmesi önemlidir.
* Gebenin eşi ile ilişkisine bakılır. Gerekirse ilişkinin kalitesine destek olunur.
* Gebenin kendi ve eşinin ailesiyle ilişkisi incelenir, kendi ailesiyle ilişkisinde bir sorun var ise doğuma kadar çözülür.
* Gebenin doğumun kendisi veya doğum sonrası ile ilgili kaygıları varsa korkuları giderilir.
* Gerekirse telkin, hipnoz çalışmaları ile gebenin gevşemesi ve doğuma hazırlanması sağlanır.
* Gebenin ve babanın doğumdaki ihtiyaçları, istekleri, doğum tercihleri sıralanır.
* Baba adayı ile görüşme yapılır, doğuma girse de girmese de genel olarak eşine olan desteği önemlidir. Doğum esnası ve doğum sonrası ile ilgili baba adayının da varsa endişeleri ortadan kaldırılır.
* Gebenin özellikle annesi ile ve / veya ailedeki en yakın kadınlarla (abla, kardeş, görümce) tanışır, gebe ile ilişkileri ve doğumla ilgili onu etkileme derecelerine bakılır. Doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme yapılır. Gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye çağırılacağı, nasıl çağırılacağı anlatılır, doğum takımının çalışmasından, ebe, doktor ve doğum psikologunun ayrı ayrı görevlerinden bahsedilir.
* Tüm hamilelik boyunca hamile psikologu doğumda gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri sonradan analiz etmek için toplar.
* Hamilelik boyunca gebenin doktoru ve ebesiyle olan ilişkisini de dengeler.
Uzm. Psk. Neşe Karabekir
Hamile ve Doğum Psikoloğu
NOT: Bu yazı İstanbul Doğum Akademisi'nin web sayfasından izinleri dahilinde alıntılanmıştır.