Kıskançlık bazen birinin bir başarısını, olanaklarına; Bazen de sevilen birinin başkası ile paylaşılmasına katlanamamaktır. Yaşamın her döneminde görülebilir ancak çocuklukta biraz daha yoğun yaşanabilir. Çünkü çocukluk döneminde duyguları kontrol etmek daha zordur.

Bu evrensel duyguyla ilk tanışma iki yaş civarındadır. Abla ya da abi kardeşinin doğmasını merak eder. Merak süreci içinde bebeğin gelişimini incelerken, ona gösterilen ilgi ve alakaya şahit olurken, içinde nefret duyguları da filizlenebilir. Evin prensi ya da prensesi iken alt üst olan dengeler çocuğu derinden etkiler ve yetişkinlik döneminde de rekabet ilişkilerinin ilk temelleri atılır.

Kardeş kıskançlığı, kendine acıma, üzüntü, küçük düşme korkusu, can sıkıntısı, öfke, nefret ve intikam alma düşüncelerinin yanı sıra sevgi, koruma ve yakınlık hissetme isteği gibi karışık duyguların bir bileşiminden oluşmaktadır.

Kıskanan çocukta görülen davranışlar nelerdir?

1. “İlgi görmezsem, reddedilirsem incinirim” düşüncesiyle ebeveynlerinden, ‘kendini olumsuz duygulardan korumak için’ uzaklaşabilir, içine kapanabilir.
2. Her zamankinden daha çok ya da az uyuyabilir. Daha çok ya da az yemek yiyebilir. Bu depresif bir semptomdur. Depresif eğilimin kökeni olan kayıp, yas duygusu tacını, tahtını kaybetmesindendir.
3. Gelişimsel olarak önceki gelişim dönemlerine gerileme davranışları sergileyebilir. Kardeşi gibi emzik emme, parmak emme, altına yapma davranışları ilgili yeniden görme ihtiyacından kaynaklanabilir.
4. Sinirli, öfkeli, huzursuz davranışlar sergileyebilir. Kendini sakinleştirme becerisi her zaman gösteremeyebilir. Bu da aynı zamanda bir çeşit gerilemedir. Bebek sakinleşmek için temas ve ilgi beklerken abi/abla olan çocuk da benzer ilgiyi bekler.
5. Beden duyumlarında hassasiyet ruhsal gerilim nedeniyle açığa çıkabilir. Karnım ağrıyor, midem bulanıyor şeklinde psikosomatik rahatsızlıklar gösterebilir. Anne babasını memnun ederek elinde tutmaya çabalayan, duygularını bastıran çocuklarda bu tip eğilimler daha sık görülür. Bastırılan olumsuz duygular bedene etki eder.
6. Kardeşine ya da ebeveyne doğrudan olumsuz davranışlar gösterme, zarar verme görülebilir. Bu davranışların temelinde anne babaya kırgınlık, kendine güvensizlik ve öfke yatar.

Uzman Psikolojik Danışman Deniz ÇANGA