Nasıl ayırdığınıza bağlı… Zorlayıcı, sert, ani memeden ayırma süreçleri hem çocuk hem de anne için bir travma olabilir. İnsan yavrusunun meme ile kurduğu ilişki; dünya ile kurduğu ilk ilişkidir. Bu nedenledir ki; bebeğin bu eski dosttan ayrılması hiç de kolay değildir. Memeden ayrılmak, anne rahminden çıktıktan sonraki ilk ayrılıktır ne de olsa…

Memeden ayırmakla ilgili çok çeşitli görüşler mevcuttur. Birden bire kesmek, aşamalı olarak kesmek, iğrendirerek kesmek, ayrılmak yoluyla kesmek gibi. Bunlar içinden hem anneyi hem de bebeği en az zorlayacak olan yöntem; aşamalı olarak ayırmak yani emzirme sayısını azaltarak memeden ayırma yöntemidir. Azaltarak ayırmanın neden en uygun yöntem olduğuna geçmeden önce, neden diğerlerinin olumsuzluklar içerdiğine bakmakta fayda var sanıyorum.

Birden Bire Memeden Ayrılabilir Mi?

Evet, bebek birden bire memeden ayrılabilir. Fakat bu durum çocuğun oluşturmaya çalıştığı “güvenli dünya” imajını zedeleyecektir. Çünkü çocuk bir gün önce şapır şupur, esneye gerine emdiği memeyi, ne olduğunu anlamadığı bir sebepten ötürü birden bire kaybeder. İstediği şeyi elde etmek için de daha yoğun ağlamalar, uyku problemleri, yeme problemleri gibi olumsuz durumları yaşayabilir. Bebeğin yoğun tepkileri, duruma karşı koyuşları karşısında başta anne olmak üzere ev halkının strese girmesi, bu gerginliği de yine bebeğe aktarması da kuvvetle muhtemeldir.

İğrendirerek/Korkutarak Memeden Ayırmak

 Salça sürmek, acı biber sürmek, tuz sürmek gibi genelde memeye bebeğin hoşuna gitmeyecek şeyleri sürerek, bebeğin memeyi istememesi sağlanmaya çalışılır. Başka bir şekli de annenin memesine üzücü bir şeyler olması durumudur. Yani; annenin memesi “ufff” olmuştur, meme artık acıyordur doktora gitmek gereklidir bu yüzden meme artık yoktur, meme ucunu bantlamak suretiyle meme artık ortadan kaldırılmıştır. Başarılı olur mu? Evet! Ancak burada da yine çocuğu duygusal anlamda hırpalayan bir durum söz konusudur. Büyük bir keyifle emdiği memeye birden bire bir şeyler olmuştur. Hem de çok kötü şeyler olmuştur. Birden tadı değişmiştir ve onun minik ağzının kaldıramayacağı kadar kötü bir tat haline gelmiştir annesinin memesi. O sıcak, sevgi dolu, kendini rahatlatan memeye ne olmuştur böyle! Bu durumda çocuğun memeyi istememesi son derece normaldir. Ancak şu akıldan çıkarılmamalıdır ki; bu durum sağlıklı bir istemeyiş değildir. Buna ek olarak; memenin uff olduğu için doktora gitmek gibi yöntemlerde bebeğin “annesini tahrip ettiği”ne ilişkin bir algı geliştirmesine ve suçluluk hissetmesine neden olacaktır ki buna bağlı olarak davranışsal problemler ortaya çıkabilir. Dolayısıyla bu da uzak durulması gereken bir yöntemdir.

Azaltarak Memeden Ayrılmak

Bebeği ve anneyi en az yoran yöntemin azaltarak memeden ayırmak olduğunu düşünüyorum. Bunun da bir formülü var elbette :)

Öncelikle bebeğinizi düzenli olarak günde kaç kez emzirdiğinizi belirleyin ve her hafta bir emzirme sayısını azaltın. Eğer belirli bir sayınız yoksa önce günde belirli sayıda emzirme düzenine geçin. Örneğin; günde 5 kez emziriyorsanız; bunu ilk önce 4’e, sonra 3’e, sonra 2’ye, sonra 1’e düşürün ve en son olarak da emzirmeyi sonlandırın. Emzirme sayısını haftada bir azaltabileceğiniz gibi size ve bebeğinize bağlı olarak 10 günde bir, 8 günde bir, 5 günde bir gibi zamanlarda da azaltabilirsiniz. Bebeğinizin yeni duruma uyum sağlayabilmesi için ona da biraz zaman vermekte fayda var. Dolayısıyla en az 5 günde bir, bir emzirme azaltmanızı önerebilirim. Bebeğinizin en çok sevdiği emzirme zamanını en sona bırakın. Kaldırdığınız emzirme saatlerinin yerine bebeğinize bir şeyler yiyip içebileceği bir ara öğün koyabilirsiniz. Buna ek olarak; sakinleştiren, sakinliği elden bırakmayan, sevgi dolu, temasa yönelik davranışlar bu ayrılma sürecinde bebeğin iyi hissetmesi açısından son derece önemlidir.

Emzirmek anne-bebek arasındaki en yoğun ilişkidir. Ancak tek yoğun ilişki değildir. Çocukla sevgi dolu, yoğun duygusal temas içeren birçok farklı deneyim yaşayabilir, birçok farklı ilişki geliştirebilirsiniz. Bu nedenle memeden ayrılma sürecini kafanızda zorlaştırmayın. Bu süreçte de, pek çok konuda olduğu gibi annenin net ve kararlı tavrı oldukça yararlıdır. Memeden ayrılma sürecinde babalara da iş düşmektedir. Hem gece uyanmalarında hem de gündüz meme istemelerinde, baba bebeğin yanına giderek onu sakinleştirmeli ve sevgi dolu yaklaşmalıdır. Babanın bu desteği anneyi büyük ölçüde rahatlatacağı gibi bebeğin şartlanmalarını da azaltacaktır.

Özetle; memeden ayrılmak anne-baba ve bebeğin gündemini meşgul eden önemli bir konudur. Bu süreçte sevgi dolu, sakin, azaltarak ilerlemek ailedeki herkes için daha stressiz bir ortam yaratacaktır.

Minik kuzuyu memeden ayırmaya çalışan herkese kolay gelsin… :)