Bu yazıyı Görsel Sanatlar Öğretmenleri için değil, aynı zamanda çocuğunun yaratıcı gücünü destekleyen aileler için de yazıyorum.

       Okul öncesinde sanat eğitimi daha çok önem kazanmaya başladı. Yapılan bir çok araştırma sonuçlarına göre de sanat eğitimi almış bir bir çocuğun ilkokula geçtiğinde okuma ve yazmaya daha rahat geçtiği sonucuna varılmıştır.

       Okul öncesi dönemde sanat eğitimi uygun şekilde hazırlandığında çocukların yaratıcılıklarını geliştiren büyük bir potansiyel oluşturmaktadır. Makas, tutkal ve fırça kullanmaları el-göz koordinasyonlarının gelişmesini, kavramlar ve problemler üzerinde düşünmelerini sağlamaktadır.

     Çocukların sağlıklı ve etkin bir sanat eğitimi almaları ; çevresindeki güzellikleri algılayan, üreten ve yaratıcı bireyler olmalarını sağlar. Sanat eğitimi illaki okulda başlar diye bir kural yoktur. Nasıl ki ilk temel beceriler ailede veriliyorsa, çocuk istekli ve aile de teşvik edici ise okul hayatına başlamadan da çocuk sanatla ilgili deneyimler elde etmeye başlayabilir. Erken yaşta bu imkan sağlanırsa, çocuklar, ilişkilerinde daha pozitif, rahat iletişim kurabilen, kendini ifade edebilen bir birey olarak okul hayatına başlar.

     Ülkemizde sanat etkiknlikleri uygulama yaşı ortalama 2.5-3 yaş olarak verilirken, yurt dışında bu yaş 6 aya kadar inmektedir. Oral dönemde olan bir bebek için malzeme konusu kafanıza takılabilir… Malzeme konusuna da daha detaylı bir şekilde ileriki yazılarda yer vereceğim.

     Okul çağındaki bir çocuk için sanat eğitimi alırken öğretmenin rolü büyüktür. Ancak günümüzde, özellikle de özel okulların bir kısmında sanatın anlamından çok ortaya çıkan ürünlerin üzerinde durulmasıdır. Renk, şekil, çizgi,..v.b anlamı üzerinde odaklanmak yerine, etkinlikler ve gösterişli çalışmalar yapılmaktadır. Bu tür çalışmalar öğretmenin ve okulun prestijini arttırıken, maalesef çocuğa hiçbir fayda sağlamamakla beraber onun hayal gücüne müdahele etmektedir. Lowenfield ve Gardner yetişkinlerin çocuklara yeterince destek ve malzeme sağlamadığında sanat yeteneklerinin kaybolacağını, herhangi bir yetişkin müdahelesi durumunda da içsel yeteneklerinin yok olacağını belirtmiştir. Nitekim, üst sınıflara geçmeden daha 3.4. sınıftayken bir öğrencinin isteksizliğine ve ‘’ ben yapamıyorum’’ gibi sözlerle çekimserliğine tanık olmak muhtemeldir. Öğrenci çalışmasına müdahele edildiği takdirde, öğrencinin özgüvenini kaybetmesine, çizemeyeceği seviyede çalışmalar istenmesi ve yapamadığında da onun adına çizimler yapılması da çocuğun gerçekleri görememesine sebep olacaktır.

     Evde veya okulda klasik malzemelerin yanı sıra öğrencini yaratıcılığını da destekleyecek mazelmeler de düşünülmelidir. Çocuklar atık malzemelerden aklımıza gelmeyecek ürünler tasarlayabilirler. Yeterki fırsat ve zaman verilsin…

     Evde çocuğa özel bir masa ve kolayca ulaşabilecekleri malzeme kutuları bulundurabilirsiniz. Çocuğunuzla bir ressamın hayatını inceleyebilir, onunla resimler hakkında sohbetler etmeniz sanatsal yönden zenginleşmesi yanında zeka gelişimi açısından da çok önemlidir. Onun çalışmalarını değerlendirirken, onure edici ve destekleyici cümleler kurulmalıdır.’’ Kafanın üzerinde gözler olmaz, gökyüzü o renk olmaz,…v.b’’ gibi eleştirici ve düzeltici yaklaşımlar sergilenmemelidir.

     Okul öncesindeki bir çocuğun çalışmalarını sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi için, resminin arkasına tarih atılabilir. Böylece çocuğun çalışmalarını kendisinin de görmesi sağlanmış olur.

     Genel olarak değerlendirecek olursak; Çocukların sanatsal ifadeleri yaşantıları doğrultusunda olmaktadır. Çocuğun ne kadar yaşantısı varsa çalışmaları da o kadar çeşitlenmiş olur. Bakış açılarını genişletmek amacıyla farklı deneyimler edinmeleri gerekir. Sadece okulda değil, ebeveynler de bahçe, doğa, müze, serge, hayvanat bahçesi, park…v.b yerlere götürerek çeşitlendirebilirler.

     Sanatın ve sanat eğitiminin önemiyle ilgili bir tablo çizmek istedim. Bir sonraki yazımda çocuğun sanatsal açıdan gelişimsel sürecinden bahsedeceğim.

Sevgiler

Görsel Sanatlar Öğretmeni

Yeliz Aytaç