Sevgili Aileler,

Çok zor günlerden geçiyoruz. Aklımız sürekli Soma'da; hayatını kaybedenler, bekleyenler, kazanın nasıl olduğuna dair bilgiler bizi üzüyor, yoruyor, kızdırıyor. Benim de üyesi olduğum Türk Psikologlar Derneği bu konuda güzel bir metin hazırladı. Bu hafta yazı yerine o metinden bir kısım paylaşmak istiyorum. Metnin tamamı için http://www.psikolog.org.tr/index.php?Detail=1044 adresini ziyaret edebilirsiniz.
Hepimizin başı sağolsun.

Uzm. Kl. Psk. Nazlı Akay

Çocuklara ve ailelere yönelik bilgilendirme:

- Bilgi verin, ne olduğunu anlatın; soyut kavramlardan kaçının, basit, somut ve çocuğun yaşına uygun, anlaşılır kelimeler kullanın.

- Üzüntünüzü, acınızı ifade edin, toplum olarak hepimizin üzgün olduğunu da ifade edin, anlamasına yardımcı olmaya çalışın; bunu yaparken güven verici olmayı ihmal etmeyin.

- Varsa sorularını yanıtlayın, size soru sorabilmeleri için fırsat verin, zaman tanıyın.

- Duygularını dışavurmalarını kolaylaştırın. Olaylarla ilgili ne hissettiklerini, onları zorlamadan sorun; onları konuşmaya, paylaşmaya teşvik edin. Ağlamasına izin verin, hiçbir şekilde “ağlama” demeyin ve “güçlü olmalısın” gibi sözler sarf etmeyin; bırakın acısını yaşasın, duygularını dışavursun. Unutmayın ki, bastırılmış duygular ve tutulmamış yaslar çocuklar için çok daha sağlıksızdır.

- Çocukların ve ailenin günlük rutinlerini olabildiğince koruyun, karışıklıktan ve düzensizlikten kaçının.

- Çocukların yanında onları ürkütebilecek, kaygılandırabilecek detayları konuşmayın.

- Çocukları TV karşısında yalnız bırakmayın; TV ve internet ortamında yayımlanan arama-kurtarma çalışmaları, naaş görüntüleri ve şiddet haberlerine kontrolsüzce maruz bırakmayın, olabildiğince uzak tutun.

- Güvende hissettirebilmeye yardımcı olabilmek için çocuklarınıza daha fazla dokunun, sarılın.

- Çocukların kendilerini ifade etme dilleri oyundur; onlara bu dönemde evde biraz daha fazla oyun ortamı sağlamaya çalışın ve bu yolla duygularını ifade etmelerine eşlik edin.

Yetişkinlere yönelik bilgilendirme:

Süreç içerisinde yaşadıklarınızı ve hissettiklerinizi çevrenizle paylaşmaktan çekinmeyin. Bu dönemde ortaya çıkabilecek duygusal, bedensel ve davranışsal birçok tepki, “anormal bir duruma verilen normal tepkiler” olarak tanımlanır. Bu süreçte, 

- Duygu durumunuzda ani değişiklikler olabilir.

- Uyku ve iştah problemleri yaşayabilirsiniz

- Sosyal anlamda geri çekilme, ilgisizleşme hali artabilir

- Tepkisizlik, hissizlik ya da tam tersi aşırı tepkili, öfkeli ve toleranssız olma hali görülebilir

- Konsantrasyon kaybı ve motivasyonunuzda azalma işteki performansınızı azaltabilir

- Olayı hatırlatan kişi ve mekânlardan kaçınma veya oralara özellikle sıklıkla gitme arzusu dikkat çekebilir

- Olayı tekrar tekrar yaşama hissi olabilir, gözünüzün önünden silemediğiniz görüntüler, kulağınızda çınlayan sesler ve sözler gibi... Ya da bazen olayı veya bazı kısımlarını hatırlamakta güçlük geçebilirsiniz

- Çevreye ve kendinize yabancılaşmış gibi hissedebilirsiniz

Böylesine sarsıcı ve üzücü toplumsal olayların ardından, ilk günlerde ve ilk haftalarda bu ve benzeri belirtileri yaşamanız normal kabul edilir. Eğer yaşadıklarınız, daha uzun süre günlük hayatınızın gidişatını sekteye uğratmaya başlıyorsa ve kendi kendinize baş etme gücünüzü aşıyorsa bir ruh sağlığı uzmanından yardım ve destek almaktan çekinmeyin. Yanınızdayız ve yanınızda olacağız.