57605
Sevgili anne babalar, artık her şeyde “ben yapıcam” diye öne
atılan bir çocuğunuz var :) Bu yaş dönemi, çocukların motor becerilerde
ustalaştıkları, bazı şeyleri kendi başına da halledebildiklerinin hazzını
yaşadıkları enerji dolu bir dönem. Her çocuğun kendi gelişim hızında, 3 ay
önce, 5 ay sonra ama hazır olduğunda aşağıda 5 başlık altında toplanmış
becerileri sergilemesini bekliyoruz.
Bu yazının amacı anne babalar olarak çocuğunuzun yaşı gereği neleri
yapabiliyor olması gerektiğini bilmeniz ve çocuğunuzda neleri gözlemlerseniz
bir uzmana danışmanız gerektiğinin altını çizmek. Şimdi 25-36 ay çocuklarının
gelişim özelliklerine hep birlikte göz atalım…
BEDENSEL GELİŞİM
* Parmak uçlarına basarak
yürüyebilir.
* Olduğu yerde çift ayak
zıplayabilir.
* Geri geri yürüyebilir.
* Belli bir uzaklığa
atlayabilir.
* Tek başına merdivenleri
inebilir. (Her basamağa iki ayağını da koyar)
* 3 tekerlekli bisiklet
kullanabilir.
* Durmakta olan büyük topa
tekme atabilir.
* Yardımla öne takla
atabilir.
* Kapı kollarını açabilir,
tokmakları çevirebilir.
* Bardağa şişeden su
doldurabilir.
* Elbisesinin bir
parçasını giyebilir.
* 6 küp hatta fazlası ile
kule yapabilir.
* Birbirine geçmeli
oyuncakları ayırıp tekrar takabilir.
* Oyun hamurundan toplar
yuvarlayabilir.
* aydan itibaren kalemi
düzgün tutabilir (orta parmakla destekleyerek baş ve işaret parmağı ile tutma)
* İki dakika içinde dört
iri boncuğu ipe dizebilir.
* Makası rastgele
kullanabilir.
* Kitabın sayfalarını
teker teker çevirebilir.
* Küçük nesnelerin
ambalajını açabilir.
* Taklit yoluyla kağıdı
ikiye katlayabilir.
BİLİŞSEL GELİŞİM
* Sorulduğunda büyük ve küçüğü gösterebilir.
* İstenildiğinde spesifik bir objeyi arayıp bulabilir.
* Yer bildiren sözcükleri anlayabilir.
* Resimdeki olayları anlatabilir.
* En az bir rengi bilebilir.
* Ses çıkaran nesneleri isimlendirebilir (örneğin, telefon, kapı, elekrtirk
süpürgesi vb)
* Model olunduğunda dik ve yatay çizgi çizebilir, artı ve daireyi kopya
edebilir.
* Aynı doku yapısına sahip kumaşları eşleştirebilir.
* Bir objeyi resmi ile eşleştirebilir.
* İstenildiğinde nesneleri bir başka nesnenin içine, üstüne ve altına
koyabilir.
* 5 tane halkayı çubuğa sırasına uygun geçirebilir.
* 3-4 parçalı yapbozları tamamlayabilir.
* Peşpeşe verilen iki yönergeyi yerine getirebilir.
SOSYAL & DUYGUSAL GELİŞİM
* Sevdiği arkadaşlarını oyunda tercih edebilir.
* Anne ve babası ile birlikte olmaktan hoşlanır ancak onlardan kolaylıkla da
ayrılabilir.
* Müzik ya da hikaye etkinliğine 5-10 dk katılabilir.
* Hatırlatıldığında “lütfen” ve “teşekkür ederim” diyebilir.
* Basit ev işlerinde yetişkinlere yardımcı olabilir.
* Sorulduğunda bir tercih yapabilir.
* Pek çok farklı duyguyu ifade edebilir.
DİLSEL GELİŞİM
* Adını, yaşını ve cinsiyetini söyleyebilir.
* Doğru ve düzgün cümleler kurabilir.
* Tek basamaklı sayıları tekrarlayabilir.
* Çoğul eklerini yerinde kullanabilir.
* Mülkiyet belirten (birine ait olma) ifadelerde bulunabilir.
* Basit etkinlikler için “Ne yapıyor?” sorusuna cevap verebilir.
* “Nerede?” sorusunu içeren cümlelere cevap verebilir.
* “Kim?” sorusunu içeren cümlelere isim ile cevap verebilir.
* Doğadaki tanıdığı sesleri isimlendirebilir.
* Konuşma içerisinde kendi ismini kullanabilir.
* Şimdiki zaman (koşuyorum), geçmiş zaman (gitti) fiillerini kullanabilir.
ÖZBAKIM BECERİLERİ
* Biraz dökse de kendini besleyebilir.
* Pipet kullanarak bardaktan içebilir.
* Bazen altına kaçırsa bile tuvalet ihtiyacını dile getirebilir.
* Gündüz uykularında altını ıslatmayabilir.
* Salyalarının akmasını kontrol edebilir.
* Dişlerini fırçalayabilir.
* Giyeceklerinin önünü ve arkasını ayırt edebilir.
* Basit giysilerini çıkartabilir.
* Ayakkabılarını giyebilir.
* Boyuna uygun yerdeki askılığa paltosunu asabilir.
* Tabure sağlandığında musluktan su doldurabilir.
* Küçük kulplu sürahiden bardağa yardımsız sıvı doldurabilir.
* Banyo yaptırılırken kollarını ve bacaklarını kendisi yıkayabilir.
NE ZAMAN BİR
UZMANA DANIŞILMALI?
Eğer çocuğunuz,
* Çok sık düşüyorsa ve merdiven inip çıkmada zorluk yaşıyorsa,
* Konuşması anlaşılmıyorsa ya da hala tek tek kelimelerle kendisini ifade ediyorsa,
* 4 küpten fazlasıyla kule yapamıyorsa,
* Küçük objeleri idare etmekte, onlarla bir şeyler yapmakta zorlanıyorsa,
* 3 yaşını tam doldurduğu halde hala daire çizemiyorsa,
* Basit yönergeleri anlamakta zorlanıyorsa,
* Diğer çocuklara pek ilgi göstermiyorsa,
* Kendisine bakım veren kişiden ayrılmakta ciddi zorluk yaşıyorsa bir uzman
görüşü alınmasında fayda vardır.
NOT: Değerli okuyucu, gelişim
süreci dünyanın neresinde olursa olsun aynı adımları takip ettiğinden bu yaş
dönemi özelliklerinden önce bir alt yaş grubunun özelliklerini de gözden
geçirmenizde fayda var. Okumamış olanlarınız için;
KAYNAKÇA:
- YA-PA “Uzman dosyası”
- Portage Erken Eğitim Rehberi
- The Early Childhood
Direction Center, Developmental Checklists Birth to Five, 2006
Psk. Dan. Yelda ARSLAN