33911
5 yaş çocuğundaki uyumlu ve dingin görünüm 6 yaşta yerini yeniden uyumsuzluğa bırakır. Artık anne-babanın beklentileri doğrultusunda davranmak yerine kendi isteklerini onlara kabul ettirme çabası hakimdir. Hiçbir zaman beklentimiz belli bir yaş dönemine geldiklerinde o yaşta beklenen davranışların hepsini dört dörtlük yapmaları olmamalıdır. Ancak bu dönemde aşağıda belirtilmiş becerilerin büyük bir kısmını yapabiliyor olmak okul yaşantısına da olumlu katkı sağlayacaktır. Şimdi 5 yaş çocuğunun yapabildiklerine ek olarak 6 yaş çocuğunun her bir gelişim alanında neleri yapabildiklerine bir bakalım…
BEDENSEL GELİŞİM
* Denge tahtasında ileri, geri ve yan yürüyebilir.
* İki tekerlekli bisiklete binebilir.
* 10 sn tek ayak üzerinde gözleri kapalı durabilir.
* Ayak değiştirerek sıçrayabilir.
* Kendi başına ip atlayabilir.
* Koşarken yerdeki nesneleri toplayabilir.
* Salıncağı harekete geçirip sallanmaya devam edebilir.
* 2 metre yüksekliğindeki kaydırağın basamaklarını çıkabilir.
* Paten kayabilir.
* Müziğin ritmine uygun tempolu vuruş yapabilir.
* Bir kağıdı gösterildiği gibi katlayabilir.
* Her iki elini de birbirinden bağımsız kullanabilir.
* Kenarlarından 3 mm’den fazla kaydırmadan bir şekli makasla kesip çıkarabilir.
* Kağıttan basit şekilleri yırtarak çıkartabilir.
* Modele bakarak harf ve şekilleri kopya edebilir.
* Kalem, makas, boya, fırça, kalemtraş gibi gereçleri iyi kullanabilir.
* Bir resmi %95 sınırların içinde kalarak boyayabilir.
* İki tekerlekli bisiklete binebilir.
* 10 sn tek ayak üzerinde gözleri kapalı durabilir.
* Ayak değiştirerek sıçrayabilir.
* Kendi başına ip atlayabilir.
* Koşarken yerdeki nesneleri toplayabilir.
* Salıncağı harekete geçirip sallanmaya devam edebilir.
* 2 metre yüksekliğindeki kaydırağın basamaklarını çıkabilir.
* Paten kayabilir.
* Müziğin ritmine uygun tempolu vuruş yapabilir.
* Bir kağıdı gösterildiği gibi katlayabilir.
* Her iki elini de birbirinden bağımsız kullanabilir.
* Kenarlarından 3 mm’den fazla kaydırmadan bir şekli makasla kesip çıkarabilir.
* Kağıttan basit şekilleri yırtarak çıkartabilir.
* Modele bakarak harf ve şekilleri kopya edebilir.
* Kalem, makas, boya, fırça, kalemtraş gibi gereçleri iyi kullanabilir.
* Bir resmi %95 sınırların içinde kalarak boyayabilir.
BİLİŞSEL GELİŞİM
* 1’den 100’e kadar ezbere sayabilir.
* Haftanın günlerini sıra ile söyleyebilir.
* Alfabenin harflerini sıra ile söyleyebilir.
* Gördüğü resimleri anlatabilir.
* Sağını solunu bilir.
* Doğum tarihini söyleyebilir (gün, ay,yıl)
* Nesnelerle örüntü oluşturabilir.
* Temel geometrik şekilleri bilir.
* Adını yazabilir.
* 1’den 10’a kadar rakamları sıraya dizebilir.
* Gerçek ve gerçek dışı olanı bilebilir.
* Davranışları taklit edebilir.
* Resimleri mantık sırasına göre sıralayabilir.
* Küçük boncukları ipe dizebilir.
* İki resim arasındaki farklılıkları bulabilir.
* 20 nesneye kadar sayıp kaç tane olduğunu söyleyebilir.
* Nesneler ile eksiltme ve arttırma yapabilir.
* 5 harfi isimlendirebilir.
* Alfabedeki harflerin büyük ve küçük yazılışlarını eşleştirebilir.
* 1'den 25'e kadar olan rakamlar arasından ismi söyleneni gösterebilir.
* Basit bir labirenti tamamlayabilir.
* Alfabenin harflerini sıra ile söyleyebilir.
* Gördüğü resimleri anlatabilir.
* Sağını solunu bilir.
* Doğum tarihini söyleyebilir (gün, ay,yıl)
* Nesnelerle örüntü oluşturabilir.
* Temel geometrik şekilleri bilir.
* Adını yazabilir.
* 1’den 10’a kadar rakamları sıraya dizebilir.
* Gerçek ve gerçek dışı olanı bilebilir.
* Davranışları taklit edebilir.
* Resimleri mantık sırasına göre sıralayabilir.
* Küçük boncukları ipe dizebilir.
* İki resim arasındaki farklılıkları bulabilir.
* 20 nesneye kadar sayıp kaç tane olduğunu söyleyebilir.
* Nesneler ile eksiltme ve arttırma yapabilir.
* 5 harfi isimlendirebilir.
* Alfabedeki harflerin büyük ve küçük yazılışlarını eşleştirebilir.
* 1'den 25'e kadar olan rakamlar arasından ismi söyleneni gösterebilir.
* Basit bir labirenti tamamlayabilir.
SOSYAL & DUYGUSAL GELİŞİM
* Sürekli yeni şeyler denemek ister.
* İsteklerinin hemen yerine getirilmesini ister.
* Eleştiriyi kaldıramaz, duyguları hemen incinir.
* Yarışma ortamlarında yenilgiye tahammülü yoktur.
* Kızgınlık, mutluluk, üzüntü, korku gibi temel duyguları ifade edebilir.
* Başkalarının üzüntü ve sevinçlerini anlayabilir.
* Aileden kolayca ayrılıp başka bir yerde kalabilir.
* Kendi arkadaşını kendi seçebilir.
* Kuklaları kullanarak hikayenin bir kısmını canlandırabilir.
* 4-5 çocukla paylaşarak oyun oynayabilir.
* Başkalarına oyunun kurallarını açıklayabilir.
* Sohbetlerde sırasının gelmesini bekleyebilir.
* Farklı durumlara uyum gösterebilir.
* Yaptığı davranışların sonuçlarını kabul edebilir.
* Anlatılanları dikkatle dinleyebilir.
* Var olan korkularına hayalet, canavar, cadı vb korkular da eklenebilir.
* İsteklerinin hemen yerine getirilmesini ister.
* Eleştiriyi kaldıramaz, duyguları hemen incinir.
* Yarışma ortamlarında yenilgiye tahammülü yoktur.
* Kızgınlık, mutluluk, üzüntü, korku gibi temel duyguları ifade edebilir.
* Başkalarının üzüntü ve sevinçlerini anlayabilir.
* Aileden kolayca ayrılıp başka bir yerde kalabilir.
* Kendi arkadaşını kendi seçebilir.
* Kuklaları kullanarak hikayenin bir kısmını canlandırabilir.
* 4-5 çocukla paylaşarak oyun oynayabilir.
* Başkalarına oyunun kurallarını açıklayabilir.
* Sohbetlerde sırasının gelmesini bekleyebilir.
* Farklı durumlara uyum gösterebilir.
* Yaptığı davranışların sonuçlarını kabul edebilir.
* Anlatılanları dikkatle dinleyebilir.
* Var olan korkularına hayalet, canavar, cadı vb korkular da eklenebilir.
DİLSEL GELİŞİM
* Kelimeleri doğru telaffuz edebilir.
* Akıcı konuşma yapabilir.
* Duyduğu ilginç sözleri günlük konuşmalarına ekleyebilir.
* Adres ve telefon numaranızı söyleyebilir.
* Basit fıkralar anlatabilir.
* “Dün” ve “yarın”ı anlamlı kullanabilir.
* Bilmediği sözcüklerin anlamını sorabilir.
* “Eğer bir yumurtayı düşürürsen ne olur?" vb soruları cevaplayabilir.
* Üç-beş bölümlük hikayeyi birleştirip anlatabilir.
* “Niçin” diye başlayan sorulara açıklayarak cevap verebilir.
* Bir nesneyi birden çok özelliği ile tarif edebilir.
* Kafiyeli kelimeler bulabilir.
* En çok ve en az miktarlarını gösterebilir.
* Günlük deneyimlerini anlatabilir.
* Akıcı konuşma yapabilir.
* Duyduğu ilginç sözleri günlük konuşmalarına ekleyebilir.
* Adres ve telefon numaranızı söyleyebilir.
* Basit fıkralar anlatabilir.
* “Dün” ve “yarın”ı anlamlı kullanabilir.
* Bilmediği sözcüklerin anlamını sorabilir.
* “Eğer bir yumurtayı düşürürsen ne olur?" vb soruları cevaplayabilir.
* Üç-beş bölümlük hikayeyi birleştirip anlatabilir.
* “Niçin” diye başlayan sorulara açıklayarak cevap verebilir.
* Bir nesneyi birden çok özelliği ile tarif edebilir.
* Kafiyeli kelimeler bulabilir.
* En çok ve en az miktarlarını gösterebilir.
* Günlük deneyimlerini anlatabilir.
ÖZBAKIM BECERİLERİ
* Kişisel temizliğini yapabilir (el, ayak, yüz yıkama, diş fırçalama)
* Ev işlerinden birini üstlenip istenildiğinde yapabilir.
* Duruma ve hava şartlarına uygun giyecekler seçebilir.
* Kendisine basit sandviç hazırlayabilir.
* Bıçakla sosis, muz, pişmiş patates gibi yumuşak besinleri kesebilir.
* Üstünde dökülmeyecek yemek bulunan küçük bir tepsiyi taşıyıp masaya koyabilir.
* Başlığının bağlarını bağlayabilir.
* Arabada emniyet kemerini bağlayabilir.
* Ev işlerinden birini üstlenip istenildiğinde yapabilir.
* Duruma ve hava şartlarına uygun giyecekler seçebilir.
* Kendisine basit sandviç hazırlayabilir.
* Bıçakla sosis, muz, pişmiş patates gibi yumuşak besinleri kesebilir.
* Üstünde dökülmeyecek yemek bulunan küçük bir tepsiyi taşıyıp masaya koyabilir.
* Başlığının bağlarını bağlayabilir.
* Arabada emniyet kemerini bağlayabilir.
KAYNAKÇA:
YA-PA “Uzman dosyası”
Portage Erken Eğitim Rehberi
Portage Erken Eğitim Rehberi
NOT: 5 yaş gelişim özelliklerini henüz okumadıysanız
Psk. Dan. Yelda ARSLAN