Kaynaştırma öğrencisi olan özel gereksinimli çocukların (otizm, down sendromu, zihinsel yetersizlik vb.), okul ortamında sosyalleşmelerinin sağlanması en önemli noktalardan biridir. Ders araları da sosyalleşme için en uygun ortamlardan ve en uygun zamanlardandır.

Ders araları, kaynaştırma öğrencileri için, arkadaşlarıyla oyun oynama, oyunlarda sıra alma, oyun kurallarını öğrenme, dinleme, anlama-konuşma becerilerinin gelişmesine katkı sağlar.

Kaynaştırma öğrencisi olan özel gereksinimli çocuklar bilişsel, davranışsal, duygusal ve sosyal yönlerden birbirlerinden farklılık göstermektedirler. İhtiyaç duydukları konularda onlara desteklemenin sosyalleşmelerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Kaynaştırmanın sadece özel gereksinimli çocuk bağlamında düşünülmemesi gerektiği, kaynaştırma öğrencisinin sınıf arkadaşlarının da farklılıkları algılama, yardımcı olma, farklı çözümler üretme, empati kurma gibi becerilerinin gelişmesine yardımcı olduğu düşünülmektedir.

Kaynaştırma öğrencilerinin sosyalleşmelerine katkı sağlayacak bazı öneriler aşağıda sıralanmıştır.

ÖNERİLER

        * Sınıf öğretmeni, kaynaştırma öğrencisiyle o ders arasında yakından ilgilenecek bir ya da iki sınıf arkadaşına sorumluluk verebilir.

        * Arkadaşlarıyla iletişime geçmesi desteklenebilir.

        * Bir şey isterken dil düzeyine göre bir-iki-üç-dört veya daha fazla kelimeden oluşan cümleler kullanması konusunda yardımcı olunabilir.

        * Dil düzeyine göre “lütfen, teşekkür ederim, oynayabilir miyim, sağ ol” gibi ifadeleri kullanması konusunda teşvik edilebilir.

        * Oyunlarda sıra alması öğretilebilir.

        * Tek başına bir köşede duruyorsa arkadaşlarının arasına katılması konusunda yönlendirilebilir.

        * Bahçeye çıkarken, merdivenlerden inerken kendini itilmelere karşı koruması için yönlendirmelerde bulunabilir.

        * Bir şey isterken izin alarak istemesi sağlanabilir.

        * Arkadaşlarının onunla sohbet etmesi desteklenebilir.

        * Arkadaşlarının sorularını cevaplaması konusunda yardımcı olunabilir.

        * Arkadaşlarının oyunlarını izlemesi konusunda dikkatini vermesi sağlanabilir.

Bu ve bunun gibi önerilerin uygulanmasının, kaynaştırma öğrencisinin hem sosyalleşmesine hem de iletişim becerilerinin gelişmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu öneriler kaynaştırma öğrencisinin bireysel farklılıklarına göre çeşitlendirilebilir.

Adnan ARI

Psikolojik Danışman / Özel Eğitim Uzmanı