Ne Öğretilmelidir?

Zihinsel yetersizliği olan çocuklara ihtiyaç duydukları alanlarda ve gereksinimleri doğrultusunda, bağımsız yaşamalarına olanak sağlayacak eğitimler verilmelidir. Verilecek eğitimler, iki ana başlık altında ele alınabilir.

        1- İşlevsel Akademik Beceriler

Öğretilecek bilgi ve becerilerin günlük yaşamda, evde, toplumda ve çevrede kullanılabilir, işe yarar olmasına dikkat etmek gerekmektedir. Ancak bunu yaparken bireysel farklılıklar dikkate alınmalıdır. Çünkü zihinsel yetersizliği olan bir birey için gerekli olan bir bilgi ya da beceri diğer bir zihinsel yetersizliği olan için gerekli olmayabilir.

Öğretilmesi düşünülen herhangi bir becerinin işlevsel olup olmadığı çok önemlidir. İşlevsel becerilerin öğretilmesine öncelik verilmesine dikkat edilmelidir. Öğretilmek istenen öncelikli becerilerin zihinsel yetersizliği olan bireye yetişkin yaşamında onun bağımsız yaşamasına yardımcı olacak beceriler olmasına özen gösterilmelidir.

Öğretimler yaparken (evde-okulda vb.) zihinsel yetersizliği olan bireyin tüm gelişim alanları (anlama-konuşma-nesne tanıma-kavramları öğrenme-özbakım-ince motor-kaba motor-okuma-yazma-matematik vb.) göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

        2- Bağımsız Yaşam Becerileri 

        * Kişisel bakım ve gelişim (elini yıkama, dişlerini fırçalama, elbiselerini giyme, yatağını toplama, tırnaklarını kesme vb.),

         * Ev ve toplum yaşamı (yatağını toplama, çamaşır asma, bulaşıkları yıkama, arkadaşlarıyla gezme, arkadaşlarıyla oyun oynama vb.), 

        * İş-meslek (galoş yapma, fotokopi çekme vb. ), 

        * Boş zamanları değerlendirme (kitap okuma, film izleme vb.) gibi becerileri öğrenmesi sağlanarak bağımsız yaşamasına katkıda bulunulabilinir.

Zihinsel yetersizliği olan çocukların giyinme, soyunma, yemek yeme, el-yüz yıkama gibi becerileri kendilerinin yapması konusunda desteklenmeleri, çocuklarla aynı ortamlara götürülmeleri, bireysel eğitimlere ek olarak hazır oldukları ilk fırsatta kreş ve anaokuluna götürülmeleri, konuşmalarının desteklenmesi, onlarla birlikte oyun oynanması gibi konuların göz ardı edilmemesinin sosyalleşmelerine, bilişsel olarak gelişmelerine katkı sağlayacağı unutulmamalıdır.

Kaynakça

• Eripek, S. (1996). Zihinsel Engelli Çocuklar (2. Basım). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özsoy, Y., M.Özyürek ve S.Eripek. (1997). Özel Eğitime Giriş (8. Basım). Ankara: Karatepe Yayınları.

Adnan ARI

Psikolojik Danışman / Özel Eğitim Uzmanı